Marble’us is gestart vanuit een grote liefde voor de natuur en een uitgesproken passie voor andere culturen. Familiale banden met het mooie Albanië en onze technische materialenkennis zetten ons op weg naar de ontdekking van bijzondere marmergroeven in Deja, in het district Mat.
Als nieuwsgierige mensen hebben wij aandacht voor een uniek verhaal. Het is dat begeesterend verhaal dat we met u willen delen, in al zijn lagen en facetten.
Albanië ligt in het westen van het Balkanschiereiland. Met uitzondering van de Adriatische kust, is het land ruw en bergachtig. Meer dan een derde ervan bestaat uit bossen en moerassen, ruim een derde is weiland en slechts ongeveer een vijfde is gecultiveerd.
‘Perroi i Shlliut’, de naam van het plaatsje waar onze marmergroeve gelegen is, betekent ‘de beek van Sint-Elia’. Elia is één van de belangrijke profeten die voorkomt in het boek Koningen uit het Oude Testament. De profeet kondigde in de negende eeuw voor de christelijke jaartelling een grote droogte aan waarmee Jahweh het aanbidden van afgoden zou bestraffen. Toen de afgoderij niet ophield en niemand zich bekeerde, verborg Elia zich bij de beek Cherith waar hij, door toedoen van Jahweh, elke ochtend en avond door raven werd gevoed en dronk van het beekwater (1 Kon. 17:2-7)
Buurtbewoners vertelden ons dat er ooit een kerk in de buurt was. Professor Albert Riska, verbonden aan de Alexander Xhuvani-universiteit in Elbasan, publiceert wetenschappelijke studies over de linken tussen plaatsnamen, Heiligen en de geschiedenis van het Christendom in Albanië. Hij bevestigt dat er in de buurt archeologische resten van een kerk moeten te vinden zijn.
Onze groeve ligt dus op een plek waar heel oude geschiedkundige sporen zich verzameld hebben in steenlagen die tot de verbeelding spreken. Dat maakt ons marmer uniek in zijn soort.
Toen wij langs de kant van de weg aan het wandelen waren, trok een steenbrok onze aandacht. Het stukje rots dat we zagen, was Breccia (meervoud Breccie). Deze rotssoort is samengesteld uit oudere, onregelmatige rotsfragmenten, bijeengebracht door diverse geologische processen als gevolg van lawines, vulkaanuitbarstingen, modderstromen of aardverschuivingen. De Breccia die we in onze handen hielden, vertoonde een boeiend patroon en opmerkelijke kleurschakeringen. Omdat we de streek kennen, vermoedden we dat er meer van deze marmersoort moest te vinden zijn. Ook beseften we dat deze steenbrok, een collectief van waardevolle steensoorten, nadere studie verdiende. Wat volgde was een grondig, wetenschappelijk onderzoek in samenwerking met geologen naar de oorsprong en kenmerken van het gesteente.
We ontdekten dat we te maken hadden met een tektonische breccia. Deze komt tot stand wanneer langs breuklijnen in de aardkorst door wrijving stenen verbrokkelen om daarna door cementatie weer samen te kitten. Het resultaat is versteende tijd: eeuwen en millennia samengebald in een onverslijtbaar materiaal van tijdloze schoonheid. Sommige steenfragmenten zijn tot meer dan 130 miljoen jaar oud, elke steen is een reis door de tijd.
Het was niet evident een naam te zoeken voor een steen met zoveel facetten. Uiteindelijk wilden we de rurale sfeer, de ruwe natuur, de dynamiek van de steen vatten. Na veel brainstormen besloten we dat we de steen zouden noemen naar de plaats van ontginning, Deja.
Deja staat voor de bergketen, maar ook voor de rurale, trotse traditie van het dorp dat – gelegen in het Mat district – getuigt van millennia natuur en cultuur. De Breccia Deja was geboren. In 2016 werd het marmer voor het eerst ontgonnen en verwerkt.